شخصي به نام سليمان ديلمي مي گويد:
به امام صادق عليه السلام عرض كردم، فلاني در عبادت، و دينداري چنين و چنان است... (او را محضر امام تعريف كردم.)
امام صادق عليه السلام فرمود:
عقلش چگونه است؟
عرض كردم: نمي دانم.
امام فرمود:
(ان الثواب علي قدر العقل)
به راستي پاداش عمل به اندازه عقل است.
آن گاه فرمود:
مردي از بني اسرائيل در مكاني بسيار سر سبز و خرم، كه داراي درختان بسيار و چشمه هاي گوارا بود خدا را پرستش مي كرد.
فرشته اي از آنجا مي گذشت، او را ديد، عرض كرد:
پروردگارا! مقدار پاداش و ثواب اين بنده ات را به من نشان بده! خداوند ثواب مرد عابد را به فرشته نشان داد ثواب مرد به نظر فرشته خيلي اندك آمد لذا تعجب كرد كه چرا با آن همه عبادت ثوابش كم است خداوند فرمود:
برو پيش او و با وي همنشين باش تا قضيه برايت روشن گردد.
فرشته به صورت انساني نزد او آمد.
عابد از او پرسيد:
تو كيستي؟
فرشته پاسخ داد:
من بنده عابدي هستم، چون از مقام و عبادت تو در اين مكان آگاه شدم آمده ام كه در اينجا خدا را با هم پرستش كنيم.
فرشته آن روز را با عابد به سر آورد. صبح روز ديگر به عابد گفت:
عجب جاي خوش آب و هوا و باصفايي داري؟ كه تنها شايسته عبادت است.
عابد گفت:
آري! از هر لحاظ خوب است، ولي اينجا يك عيب دارد.
فرشته پرسيد: آن عيب كدام است؟
گفت:
كاش خداي ما الاغي داشت! اگر پروردگار ما الاغي داشت او را در اينجا مي چرانديم كه اين گياهان سرسبز و خرم ضايع نمي شد.
فرشته پرسيد:
- آيا پروردگار تو الاغ ندارد.
عابد گفت:
آري! اگر الاغي داشت، اين علف ها تباه نشده و بي فايده از بين نمي رفت. خداوند به فرشته وحي نمود كه من به اندازه عقل او پاداش مي دهم، (براي اينكه عقلش كم است، پاداشش نيز اندك است).
